Prawidłowe pobranie próbki gleby jest kluczowym krokiem w procesie analizy jej właściwości i oceny potrzeb nawozowych. Wiedza o składzie gleby pozwala rolnikom na precyzyjne dostosowanie zabiegów agrotechnicznych, co przekłada się na lepsze plony i efektywne wykorzystanie nawozów. Niezależnie od tego, czy chodzi o ocenę pH, zawartości składników odżywczych, czy innych parametrów, odpowiednia technika pobierania próbek ma ogromne znaczenie dla wiarygodności wyników. W niniejszym artykule przedstawimy zasady, które należy stosować, aby pobrać próbę gleby w sposób reprezentatywny i zgodny z wymaganiami metodologicznymi.
Kiedy pobierać?
Analiza właściwości gleby jest kluczowa przy ustalaniu odpowiednich dawek nawozów, dlatego pobieranie próbek najlepiej przeprowadzać tuż przed wysiewem nawozów, czyli w okresie po zbiorach jesienią lub wczesną wiosną. Należy unikać pobierania próbek w sytuacjach, gdy gleba jest w nietypowym stanie, takim jak: po silnych suszach, gdy jest nadmiernie wilgotna, lub bezpośrednio po zastosowaniu nawozów mineralnych czy organicznych.
Jak pobierać?
1. Przed rozpoczęciem pobierania próbek gleby należy przygotować szkic sytuacyjny pól gospodarstwa, na których będą one pobierane.
2. Następnie na polach tych zakreślić zasięg powierzchni uprawianych roślin, oddzielnie: zboża, rzepak, okopowe itp.
3. Jedna próbka, tak zwana ogólna lub uśredniona powinna reprezentować obszar użytku rolnego o podobnych warunkach agrotechnicznych (przedplon, uprawa, nawożenie) oraz przyrodniczych (typ, rodzaj i gatunek gleby, ukształtowanie terenu), a powierzchnia tego obszaru nie może przekroczyć 4 ha.
4. Próbkę ogólną należy przygotować oddzielnie dla każdej uprawy, a do jej sporządzenia należy pobrać 15 do 20 próbek pierwotnych z gleb ornych mineralnych oraz do 40 próbek pierwotnych z użytków zielonych i gleb organicznych, według wybranego schematu:
5. Próbki pierwotne pobiera się laską glebową Egnera lub innym narzędziem umożliwiającym pionowe wkłucie się do wierzchniej warstwy gleby 0-20 cm, wykonując kolejno czynności:
- Pionowo ustawić laskę do powierzchni gleby i wcisnąć ją do oporu (na wysokość poprzeczki ograniczającej),
- Wykonać pełny obrót, wyjąć laskę, a zawartość zasobnika laski przenieść do pojemnika lub wiaderka,
- po pobraniu próbek pierwotnych, całość dokładnie wymieszać i przełożyć nie mniej niż 0,5 kg gleby próbki ogólnej do trwałego opakowania np.: pudełka tekturowego pobranego z OSChR, pojemnika z tworzywa sztucznego lub woreczka foliowego, a następnie prawidłowo oznaczyć.
- Próbki mogą być oznaczane na różne sposoby, takie jak pojedyncze liczby, numery działek ewidencyjnych lub inne symbole. Oznaczenie umieszczone na opakowaniu będzie widoczne w sprawozdaniu z badań, gdzie wyniki będą przypisane do odpowiednich próbek
6. Próbek nie należy pobierać:
- na obrzeżach pola do 5 m,
- w miejscach po stogach i kopcach,
- w rowach, bruzdach, kretowiskach i żwirowiskach,
- w zagłębieniach i ostrych wzniesieniach terenu (w razie potrzeby z tych miejsc pobrać dodatkowe próby).
I co dalej?
Dokładnie zapakowaną i opisaną próbkę ogólną można przekazać do Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Próbkę można dostarczyć do Stacji osobiście, kurierem/pocztą lub przekazać specjaliście terenowemu. Możliwe jest zlecenie wykonania analiz laboratoryjnych, ale także opracowania zaleceń nawozowych (tu przyda się szkic z podstawowymi informacjami o polu, historii nawożenia itd.).
Ceny podstawowych usług w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej w Szczecinie na dzień 14.02.2025 r. wynoszą:
- Oznaczenie pH w KCl, P2O5, K2O, Mg – 13,12 zł,
- oznaczenie pH w KCl, P2O5, K2O, Mg, ustalenie zalecanej dawki wapna – 15,25 zł,
- zawartość mikroelementów (Cu, Zn, Mn, Fe) z pakietem podstawowym: pH w KCl, P2O5, K2O, Mg – 48,11 zł, a razem z borem – 65,60 zł,
- zawartość substancji organicznej metodą Tiurina z pakietem podstawowym: pH w KCl, P2O5, K2O, Mg – 47,48 zł,
- zalecenie nawozowe ogrodnicze i sadownicze – 18,75 zł.
Badanie chemicznej analizy gleby powinno być przeprowadzane przynajmniej raz na 4 lata.
Źródła:
https://iung.pl/images/GLACH-do-pobrania/INSTRUKCJA-POBIERANIA-PROBEK-GLEBOWYCH.pdf
Autor wpisu: Nikola Dolińska, ZODR w Barzkowicach
