W dniach 24-25 czerwca 2024 r. w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym w Falentach-PIB obyło się spotkanie w ramach operacji pt. „Nauka-praktyce: wymiana wiedzy w obiektach doświadczalnych instytutów naukowych” realizowanej przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Szkolenie skierowane było do przedstawicieli doradztwa rolniczego, przedstawicieli nauki, rolników oraz innych podmiotów zainteresowanych tematyką.
Dwudniowe seminarium otworzył prof. dr hab. inż. Wiesław Dembek Dyrektor ITP-PIB w Falentach. Pierwszy wykład pt. „Zasoby wodne małych cieków” wygłosił prof. dr hab. inż. Kazimierz Banasik. W swojej prezentacji omówił zagadnienia dotyczące krążenia wody w przyrodzie – ogólny bilans wodny zlewni; formy odpływu, reakcja zlewni na opad o różnej charakterystyce; oceny zasobów wodnych w cieku (współczynnik odpływu, wzór Iszkowskiego); zmienność stanów i przepływu w ciągu roku: KNP (krzywa konsumcyjna), przepływy charakterystyczne, przepływ dyspozycyjny. Na temat „Innowacyjnych urządzeń do regulacji poziomu wody w rowach melioracyjnych, na tle obecnie wykorzystywanych budowli piętrzących” mówił mgr inż. Bartosz Kierasiński, który przedstawił tematykę odnoszącą się do budowli melioracyjnych (piętrzących i regulacyjnych) w systemach nawodnień podsiąkowych i systemach drenarskich; utrzymanie budowli melioracyjnych, rowów i doprowadzalników wody w sprawności i zdatności; innowacyjne urządzenia do regulacji poziomu wody w rowach melioracyjnych i systemach drenarskich (zastawka U-kształtna, zamknięcie szandorowe, zestaw przelewów, przenośny próg piętrzący i in.). W trakcie wykładu omówione zostały zasady działania wszystkich ww. urządzeń. Przedstawione zostało także porównanie ww. innowacyjnych urządzeń piętrzących z budowlami piętrzącymi najczęściej wykorzystywanymi w systemach melioracyjnych. Wykład był również wprowadzeniem do pokazu terenowego, zaplanowanego w drugim dniu szkolenia.
Kolejna prezentacja to „Nawodnienia podsiąkowe i odwodnienia. Gospodarowanie wodą na zmeliorowanych trwałych użytkach zielonych”, którą przedstawił prof. dr hab. inż. Edmund Kaca. W swoim wykładzie poruszył zagadnienia istoty nawodnień podsiąkowych; organizacji powierzchni nawadnianej podsiąkowo, urządzenia kontrolno-pomiarowe i regulacyjne na kwaterach; zasady realizacji nawodnień podsiąkowych (warianty i fazy gospodarowania wodą, gospodarowanie wodą na kwaterze na podstawie bieżącego monitoringu, wykorzystywanie prognoz meteorologicznych i hydrologicznych); zasady realizacji regulowanych odwodnień (fazy gospodarowania wodą na kwaterze odwadnianej, operacyjne sterowanie odwadnianiem kwater, monitoring kwater, wykorzystywanie prognoz meteorologicznych)
O „Nawodnieniach deszczownianych upraw rolniczych” referowała dr inż. Ewa Kanecka-Geszke. Poruszona tematyka to: racjonalna gospodarka wodna; klimatyczny bilans wodny; niedobory i potrzeby wodne roślin uprawnych; systemy i urządzenia deszczujące (rurociągi deszczujące pozycyjnie, rurociągi deszczujące w ruchu); podstawy sterowania nawodnieniami deszczownianymi (terminy nawodnień, dawki polewowowe, optymalne ciśnienie w dyszach zraszaczy, średnia intensywność sztucznego deszczu, czas rozdeszczowania dawki polewowej, prędkość przemieszczania rurociągu deszczującego w ruchu, itp.)
Temat „Mała retencja w krajobrazie rolniczym i metody jej kształtowania” przedstawiła mgr inż. Katarzyna Karpińska. W ramach wykładu omówione zostały wybrane nietechniczne metody małej retencji (rozwiązania oparte na przyrodzie) w kontekście kształtowania mozaikowatego krajobrazu rolniczego o dużym potencjale retencyjnym i odpowiedniego nim zarządzania.
Na zakończenie pierwszego dnia wystąpił ponownie prof. dr hab. inż. Edmund Kaca z prezentacją „Gospodarka wodna na Stawach Raszyńskich”. Podczas wykładu omówiona została gospodarka rybna na stawach; ogólna charakterystyka stawów (lokalizacja, układ, parametry, hydrologia); innowacyjne rozwiązania techniczne na stawach; bilans wodny stawów i możliwości jego kształtowania; stawy jako zbiorniki małej retencji.
Drugi dzień seminarium poświęcony został zajęciom terenowym. Instalację oraz piętrzenie wody przy wykorzystaniu przenośnego progu piętrzącego zademonstrowali: mgr inż. Bartosz Kierasiński i dr inż. Tomasz Horaczek.
Pomiar natężenia przepływu wody w małym cieku metodą hydrometryczną: pomiar pola powierzchni przekroju poprzecznego cieku i pomiar prędkości pływakiem oraz metodą hydrauliczną – na korycie pomiarowym zaprezentowali: mgr inż. Katarzyna Karpińska i mgr inż. Bartosz Kierasiński.
Kolejne zadania to: wykonanie odkrywki glebowej na łące ITP-PIB w Falentach, wyznaczanie kompleksu wilgotnościowo-glebowego i norm odwodnienia oraz wykonanie studzienek obserwacyjnych oraz pomiar i interpretacja stanów wody gruntowej przy merytorycznym wsparciu: prof. Edmund Kacy, dr inż. Tomasza Horaczka, mgr inż. Katarzyny Karpińskiej oraz mgr. inż. Bartosza Kierasińskiego.
Autor wpisu: Izabela Świgoń, ZODR w Barzkowicach
Przenośny próg piętrzący https://www.youtube.com/watch?v=y9O2b-7FbP8
