Każdego roku w dniu 22 marca obchodzony jest Światowy Dzień Wody. Głównym celem tego święta jest podkreślenie znaczenia wody i inspiracja do podjęcia działań na rzecz globalnego kryzysu wodnego. Dostęp do wody jest prawem człowieka. Jednak 2,2 miliarda ludzi żyje bez dostępu do bezpiecznie zarządzanych źródeł wody pitnej, co ma katastrofalne skutki dla ich życia i całego społeczeństwa. Dobrze zarządzany cykl wodny stanowi podstawę postępu w ramach Agendy na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030, w szczególności w odniesieniu do głodu, równości płci, zdrowia, edukacji, źródeł utrzymania, zrównoważonego rozwoju i ekosystemów.
Wzrost temperatury na Ziemi przyśpiesza proces topnienia lodowców, co sprawia, że cykl wodny staje się coraz bardziej nieprzewidywalny. Przepływy wody roztopowej zmieniają się, powodując powodzie, susze, osuwiska i wzrost poziomu morza. Wiele społeczności i ekosystemów jest zagrożonych dewastacją. Jednym ze sposobów spowolnienia tego zjawiska jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Ochrona lodowców stanowiących zamrożone zasoby wodne ma kluczowe znaczenie dla życia – woda roztopowa jest niezbędna dla wody pitnej, rolnictwa, przemysłu, produkcji czystej energii i zdrowych ekosystemów. W tym roku Światowy Dzień Wody jest więc obchodzony pod hasłem: „Ochrona lodowców„. Ochrona lodowców jest obecnie priorytetem, który musimy realizować, aby łagodzić i dostosować się do zmian klimatu.
Święto ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 22 grudnia 1992 r. obchodzone jest co roku pod innym hasłem:
2024 – Woda dla pokoju; 2023 – Przyspieszenie zmian; 2022 – Wody podziemne – uczynienie niewidocznego widocznym”; 2021 –Docenianie wody;
2020 – Zmiana klimatu; 2019 – Nie pominąć nikogo; 2018 – Natura dla wody; 2017 – Ścieki jako nieograniczone źródło wody; 2016 – Woda a praca
2015 – Woda a zrównoważony rozwój; 2014 – Woda i energia; 2013 – Współpraca w dziedzinie wody; 2012 – Znaczenie wody dla produkcji żywności na świecie
2011 – Woda dla miast; 2010 – Jakość wody; 2009 – Wody transgraniczne; 2008 – Woda a stan sanitarny świata; 2007 – Niedobór wody
2006 – Woda i kultura; 2005 – Woda dla życia; 2004 – Woda i kataklizmy; 2003 – Woda dla przyszłości; 2002 – Woda dla rozwoju; 2001 – Woda a zdrowie
2000 – Woda dla XXI wieku; 1999 – Wszyscy mamy wpływ na wykorzystanie wody; 1998 – Wody podziemne – niewidoczne zasoby
1997 – Zasoby wodne świata: czy ich wystarczy?; 1996 – Woda dla spragnionych miast; 1995 – Kobiety a woda; 1994 – Troska o wodę jest obowiązkiem każdego człowieka; 1993 – Pierwsze obchody (brak hasła)
Dlaczego musimy chronić zasoby wodne?
Woda jest niezbędnym składnikiem adaptacji do zmian klimatu, stanowi kluczowy łącznik między klimatem, społeczeństwem i środowiskiem. Z tego powodu bardzo ważne jest racjonalne zarządzanie jej zasobami.
Kluczowe komunikaty na Światowy Dzień Wody 2025 przedstawione przez ONZ:
- Lodowce topnieją szybciej niż kiedykolwiek. Gdy planeta staje się gorętsza z powodu zmian klimatycznych, nasz zamarznięty świat kurczy się, co sprawia, że cykl wodny staje się bardziej nieprzewidywalny i ekstremalny.
- Rekolekcje lodowcowe zagrażają dewastacji. Dla miliardów ludzi przepływy wody roztopowej zmieniają się, powodując powodzie, susze, osuwiska i wzrost poziomu morza oraz niszczące ekosystemy.
- Ochrona lodowców jest strategią przetrwania. Musimy współpracować, aby zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych i zarządzać roztapiającą się wodą w sposób zrównoważony dla ludzi i planety.
W organizację Światowego Dnia Wody rokrocznie włączają się środowiska naukowe oraz różne instytucje i stowarzyszenia zajmujące się ochroną wody, gleby i powietrza. Wydarzenia organizowane w ramach obchodów Światowego Dnia Wody 2025, odbędą się m.in. w Instytucie Biologii Uniwersytetu Szczecińskiego. W ramach obchodów odbędą się wykłady kalejdoskopowe, w których studenci zaprezentują krótkie prelekcje na różnorodne tematy związane z wodą. Formuła plebiscytu pozwoli publiczności na ocenę prelegentów i wyłonienie najlepszych wystąpień. Podczas wykładu plenarnego szczególna uwaga poświęcona zostanie tegorocznemu hasłu „Save our glaciers”, podkreślając znaczenie ochrony lodowców w kontekście zmian klimatycznych.
20 marca 2025 roku na Wydziale Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu organizowany był Światowy Dzień Wody pod hasłem „Ochrona lodowców”. Tegoroczny temat wydarzenia jest szczególnie istotny w kontekście walki ze zmianą klimatu i globalnym kryzysem wodnym, w których lodowce pełnią ważną rolę jako największe źródło wody słodkiej na świecie. Podczas obchodów zostały zaprezentowane zarówno wykłady, warsztaty, jak i stoiska skierowane do uczniów szkół ponadpodstawowych oraz studentów. Przygotowane zajęcia objęły szereg zagadnień związanych z lodowcami, związanych m.in. z ich obserwacją, pomiarami czy też modelowaniem. Ofertę przygotowali pracownicy UPWr, członkowie studenckich kół naukowych, a także zaproszeni goście, reprezentujący Esri Polska, Uniwersytet Wrocławski oraz Polskie Towarzystwo Geofizyczne.
Ochrona lodowców będzie także tematem seminarium popularnonaukowego, które odbędzie się 21 marca 2025 r. w godzinach 10.00–12.30 w Akademii Górniczo-Hutniczej. koordynatorami wydarzenia jest Koło Naukowe Hydrogeologii „HYDRO”, Katedra Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej oraz Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska. Zaproszeni wykładowcy zabiorą uczestników i uczestniczki w podróż śladami lodowców, opowiedzą, co uwalnia się z lodowców, jak zmiany klimatu wpływają na zasoby i jakość wody oraz pomogą odpowiedzieć na pytanie, czy w przyszłości będziemy mieli gdzie jeździć na nartach. Seminarium ma formę hybrydową: aula AGH w budynku A-0 – dla zaproszonych gości, transmisja na profilu FB WGGiOŚ (link).
Wydział Inżynierii Środowiska i Inżynierii Mechanicznej Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu był autorem obchodów Światowego Dnia Wody, który odbył się 20 marca 2025 r., a partnerem tegorocznej edycji było Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie RZGW w Poznaniu. Od 11 lat wydarzenie to stanowi platformę wymiany wiedzy i doświadczeń między środowiskiem akademickim a praktykami z branży. Podczas seminarium firmy i instytucje miały okazję do zaprezentowania swojej działalności oraz podjęcia dyskusji o wyzwaniach, z jakimi mierzą się projektanci i wykonawcy w sektorze gospodarki wodno-ściekowej. Zorganizowane forum to także cenne źródło wiedzy dla studentów i naukowców, a także młodzieży z szkół średnich, którzy mają okazję poznać realia współczesnego rynku pracy, nawiązać kontakty z potencjalnymi pracodawcami. Z okazji Dnia Wody przygotowano również konkurs na rolkę!
Światowy Dzień Wody oraz Międzynarodowy Dzień Meteorologii 2025 to dwa święta obchodzone 22 i 23 marca, które są obchodzone przez pracowników Instytutu Nauk o Ziemi i Środowisku Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Ogrodu Botanicznego UMCS oraz Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie – Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Lublinie. Więcej informacji na temat wydarzeń znajduje się na stronie: https://www.umcs.pl/pl/aktualnosci,18462,swiatowy-dzien-wody-oraz-miedzynarodowy-dzien-meteorologii-2025,162919.chtm
Polska Akcja Humanitarna wspólnie z tysiącami placówek edukacyjnych w Polsce włącza się w obchody Światowego Dnia Wody podnosząc świadomość nt. globalnych wyzwań wodnych. Działacze PAH zachęcają do dołączenia do akcji i zaangażowania osób w najbliższym otoczeniu. Do udziału w akcji zapraszają zwłaszcza osoby pracujące z różnymi grupami wiekowymi (od starszych grup przedszkolnych do osób dorosłych), nauczycieli, ale także przedstawicieli bibliotek, domów kultury i organizacji pozarządowych. „Celem jest zaangażowanie jak największej liczby osób i szerzenie świadomości o tym, że:
- dostęp do czystej wody to prawo człowieka,
- na świecie 703 miliony ludzi nie mają dostępu do bezpiecznej wody pitnej,
- jesteśmy za to współodpowiedzialni/e,
- oszczędzanie wody to za mało.”
Do akcji można się włączyć poprzez dołączenie do grupy Światowy Dzień Wody z PAH na Facebooku, która służy do wymiany informacji i dzielenia się inspiracjami wokół tematu dostępu do wody na świecie.
Ośrodek Działań Ekologicznych „Źródła” z okazji Światowego dnia Wody zachęca do podjęcia wyzwania:
” Dowiedz się, skąd pochodzi woda, która wypływa z Twojego kranu (np. sprawdź to na stronie wodociągów). Czy można ją bezpiecznie pić?
Oblicz swój ślad wodny i zastanów się, jak go zmniejszyć”. Zachęca również do poszerzenia swojej wiedzy: „Zajrzyj na stronę projektu Woda nas uwodzi” oraz na stronę o wodzie na stronie specjalnej agencji ONZ UN Water. Więcej na stronie: https://www.zrodla.org
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie w ramach obchodów święta wody przygotowało szereg wydarzeń pod hasłem: „Światowy Dzień Wody 2025 z Wodami Polskimi – spędź go z nami! Jak czytamy na stronie PGW WP jest to „okazja, aby ponownie zwrócić uwagę na kluczową rolę wody w naszym codziennym życiu. Tegorocznym hasłem przewodnim jest “ochrona lodowców”. Dlaczego właśnie one? Lodowce stanowią jedno z najbardziej wrażliwych środowisk na skutki globalnego ocieplenia. To właśnie topnienie lodowców przyczynia się do podnoszenia poziomu wód i zaburzeń w całym ekosystemie wodnym. W tym kontekście warto pamiętać, że każde nasze działanie na rzecz ochrony środowiska – oszczędzanie wody, dbałość o rzeki i jeziora, czy świadome gospodarowanie odpadami – przekłada się na wspólne dobro i przyszłość naszej planety”. Wśród oferty poszczególne RZGW zaproponowały: konferencje, szkolenia, pikniki, konkursy, akcje sprzątania terenów nadwodnych, wycieczki, wizyty studyjne, rejs statkiem, montaż urządzeń meteorologicznych do pomiaru opadów, prezentacja lodołamaczy oraz zwiedzanie obiektów hydrotechnicznych (np. wrót sztormowych w Niechorzu) czy quizy wiedzy o wodzie z zakresu znajomości rzek, transportu wodnego, energetyki wodnej, obiektów hydrotechnicznych oraz zasad bezpiecznego wypoczynku nad wodą.
Ponadto Prezesi Wód Polskich wezmą udział w konferencjach i wydarzeniach dotyczących gospodarki wodnej, podczas których będą mówić o roli PGW WP oraz kluczowych zadaniach, jakie przed stoją przed instytucją:
25–26 marca – Konferencja „Rozwój błękitno-zielonej infrastruktury sposobem na przeciwdziałanie zmianom klimatycznym. Najlepsze praktyki”
25 marca – konferencja Stormwater w Poznaniu
26 marca – V Wodny Okrągły Stół we Wrocławiu
27 marca – Europejskie Forum Rolnicze – Forum Jasionka
Dbajmy o wodę nie tylko od święta
Każda z tych inicjatyw przybliża uczestników wydarzeń do lepszego zrozumienia znaczenia wody w dobie zmian klimatycznych. Dbanie o rzeki, jeziora, mokradła oraz lodowce nie powinno być tylko postulatami ekologów, ale rzeczywistym działaniem każdego mieszkańca Ziemi. Wody Polskie zachęcają do udziału w zaproponowanych wydarzeniach, które nie tylko poszerzą wiedzę, ale są również szansą na zintegrowanie lokalnych społeczności i okazją „do włączenia się w działania na rzecz środowiska – dla dobra naszej planety i przyszłych pokoleń”. więcej informacji na stronie: https://www.gov.pl/web/wody-polskie/swiatowy-dzien-wody-2025-z-wodami-polskimi–spedz-go-z-nami
Światowy Dzień Wody to doskonała okazja do poszerzenia wiedzy, dyskusji na temat globalnych wyzwań związanych z wodą oraz wymiany doświadczeń.
Źródło:
https://www.un.org/en/observances/water-day
https://www.gov.pl/web/wody-polskie/swiatowy-dzien-wody-2025-z-wodami-polskimi–spedz-go-z-nami
https://www.pah.org.pl/akcja-swiatowy-dzien-wody/
https://bio.usz.edu.pl
