Koncepcja Integrowanej Ochrony Roślin powstała już pod koniec lat 50. ubiegłego wieku i oznacza obecnie wybór najlepszej strategii ochrony,
która uwzględnia zabezpieczenie interesów rolników i ich stabilizację finansową oraz bezpieczeństwo społeczeństwa i środowiska.
Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej definiuje ją tak: „…integrowana ochrona roślin polega na łączeniu efektywnych, środowiskowo bezpiecznych i społecznie akceptowanych metod biologicznych, agrotechnicznych i chemicznych ochrony roślin, które utrzymują populację agrofagów poniżej progów szkodliwości.”
Natomiast wg Międzynarodowej Organizacji Biologicznego zwalczania (IOBC) integrowana ochrona to: „zwalczanie agrofagów przy użyciu wszystkich dostępnych metod zgodnie z wymaganiami ekonomicznymi, ekologicznymi i toksykologicznymi, które dają pierwszeństwo naturalnym czynnikom ograniczającym
i ekonomicznym progom zagrożenia”.
Zapobieganie występowaniu organizmów szkodliwych powinno być osiągane m. in. przez:
- stosowanie płodozmianu lub właściwego zmianowania,
- stosowanie właściwej agrotechniki,
- stosowanie odmian odpornych lub tolerancyjnych oraz materiału siewnego i nasadzeniowego poddanego ocenie zgodnie z przepisami o nasiennictwie,
- stosowanie zrównoważonego nawożenia, wapnowania, nawadniania i melioracji,
- stosowanie środków zapobiegających introdukcji organizmów szkodliwych,
- ochronę i stwarzanie warunków sprzyjających występowaniu organizmów pożytecznych,
- stosowanie środków higieny fitosanitarnej (takich jak regularne czyszczenie maszyn i sprzętu wykorzystywanego w uprawie roślin),
aby zapobiec rozprzestrzenianiu się organizmów szkodliwych, - stosowanie środków ochrony roślin w sposób ograniczający ryzyko powstania odporności u organizmów szkodliwych.
Integrowana Ochrona Roślin polega zatem na celowym wykorzystaniu wszystkich dostępnych sposobów w ograniczaniu występowania organizmów szkodliwych poniżej liczebności, przy której mogą wystąpić straty ekonomiczne. Podstawowym założeniem integrowanej ochrony jest stosowanie chemicznych środków ochrony roślin tylko w przypadku, gdy plon rośliny uprawnej jest zagrożony, a inne metody ochrony roślin nie są w stanie ograniczyć tego zagrożenia. Dodatkowo podkreśla się znaczenie integrowanej ochrony roślin dla utrzymania bioróżnorodności.
Więcej w Dz. U. 2013 poz. 505: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20130000505
Od 01.01.2014 r. wszyscy rolnicy w Unii Europejskiej są zobowiązani do stosowania ochrony roślin zgodnie z zasadami Integrowanej Ochrony Roślin.
Realizacja tego obowiązku wymaga od rolników odpowiedniego przygotowania zawodowego oraz ciągłego śledzenia możliwości i rzeczywistych potrzeb ochrony roślin w ich gospodarstwach. Zintegrowanie ochrony roślin ma polegać na wykorzystaniu wszystkich możliwości ograniczania występowania agrofagów.
Preferowane są metody agrotechniczne, mechaniczne, fizyczne, biologiczne, hodowlane, integrowane oraz kwarantanna. Zastosowanie każdego środka ochrony roślin musi mieć realne uzasadnienie, przy czym środki chemiczne należy stosować w możliwie niskich dawkach i możliwie dokładnie odpowiadające szczegółowym potrzebom uprawy. Te zasady realizuje się przez:
- zapobieganie występowaniu organizmów szkodliwych lub ograniczanie ich negatywnego wpływu w drodze: wykonywania odpowiedniej i zalecanej agrotechniki dla prowadzonych upraw, stosowania materiału siewnego i nasadzeniowego poddanego ocenie zgodnie z przepisami o nasiennictwie, wolnego od chorób i szkodników,
- planowanie zrównoważonego nawożenia, wapnowania, nawadniania i melioracji upraw,
- tworzenie i dbanie o siedliska organizmów pożytecznych, prowadzenie ochrony organizmów pożytecznych,
- przestrzeganie zasad higieny sanitarnej i fitosanitarnej (czyszczenie maszyn i sprzętu rolniczego, dezynfekcja pomieszczeń przechowalniczych).
Prowadzenie regularnego monitoringu i sygnalizacji umożliwia przewidywanie i określenie występowania organizmów szkodliwych na plantacji.
Dzięki prawidłowo prowadzonej sygnalizacji pojawienia się agrofagów możliwe jest wyznaczenie odpowiedniego terminu i potrzeby wykonania niezbędnego zabiegu chemicznego. Pozwala to na zwiększoną skuteczność i efektywność prowadzonej ochrony, minimalizując negatywny wpływ środków ochrony roślin
na środowisko.
Integrowanie różnych metod obniżania zagrożeń ze strony agrofagów wymaga dużej wiedzy o roślinach uprawnych, ich biologii, jak również o agrofagach
i ich cyklach rozwojowych. Niezbędna jest wiedza o progach zagrożenia dla poszczególnych agrofagów w uprawach, warunkujących podjęcie decyzji o ochronie chemicznej. W wielu sytuacjach rolnik może potrzebować profesjonalnego wsparcia, które przyniesie mu nie tylko dobre efekty ochroniarskie przy obniżonych kosztach własnych, ale i dodatkową wiedzę na przyszłość.
Integrowana Ochrona Roślin zakłada dawanie pierwszeństwa metodom kontrolowania populacji agrofagów opartych na znajomości biologii gatunków szkodliwych i rośliny uprawnej, metodom mechanicznym i uprawowym, a z metod ochroniarskich stosowaniu środków biologicznych. Zalecane jest integrowanie różnych metod ze sobą oraz – w przypadku konieczności – z metodą chemiczną. Najprostszą metodą wpływania na regulację występowania agrofagów
jest właściwe zmianowanie, które może ograniczyć zarówno namnażanie się chwastów, szkodników, jak i potencjał infekcyjny chorób. Zmianowanie połączone
z właściwymi działaniami uprawowymi zwiększa szansę utrzymania populacji agrofagów na niskim, nieszkodliwym poziomie, jednak nie może tego zagwarantować. Oczekiwane lub stwierdzone przekroczenie progu szkodliwości uzasadnia wykonanie zabiegu ochrony roślin, także środkami chemicznymi. Najskuteczniejsze zwalczanie agrofagów uzyskuje się integrując wszystkie dostępne metody. Dzięki utrzymywaniu właściwej struktury i pH gleby, właściwemu zmianowaniu i zabiegom uprawowym, można obniżyć poziom liczebności występowania agrofagów, co pozwoli uzyskać lepsze wyniki przy stosowaniu zabiegów ochrony roślin, zarówno preparatami biologicznymi, jak i chemicznymi.
Szkolenia z Integrowanej Ochrony Roślin są podstawą uzyskania obowiązującej wiedzy dla rolników stosujących ochronę roślin – w zakresie stosowania,
dla doradców rolniczych i sprzedawców środków ochrony roślin – w zakresie doradztwa, oraz dla osób prowadzących badania sprawności technicznej sprzętu przeznaczonego do stosowania środków ochrony roślin – w zakresie badań sprawności technicznej sprzętu. Szkolenia prowadzone są przez jednostki
i organizacje działające z upoważnienia Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa – na stronie WIORiN dostępna jest ich lista.
Ważność odbytego szkolenia wynosi 5 lat.
METODYKI INTEGROWANEJ PRODUKCJI ROŚLIN OBOWIĄZUJĄCE OD 2023 R.
Jednym z podstawowych obowiązków producenta, który ubiega się o certyfikat integrowanej produkcji roślin jest prowadzenie produkcji zgodnie z metodykami zatwierdzonymi przez Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa. https://piorin.gov.pl/publikacje/metodyki-ip/
REJESTY I EWIDENCJE – WIORIN W KOSZALINIE: https://piorin.gov.pl/zp-rejestry/
WIĘCEJ NT. INTEGROWANEJ PRODUKCJI ROŚLIN: https://piorin.gov.pl/integrowana-produkcja/
PRZYDATNE LINKI ORAZ PUBLIKACJE: https://www.cdr.gov.pl/produkcja-rolna/integrowana-ochrona-roslin/informacje
