Kiedy pobór wód jest bezpłatny?
Zgodnie z zapisami Prawa wodnego istnieje zasada powszechnego korzystania z wód powierzchniowych dla zaspokojenia potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego bez stosowania specjalnych urządzeń. Ustawodawca wskazał również na prawo właściciela gruntu do zwykłego korzystania z wód podziemnych znajdujących się na jego gruncie.
Kiedy pobór wód nie wymaga żadnych dokumentów?
W obu tych przypadkach pobór wody nie wymaga uzyskania żadnych zgód wodnoprawnych. Warunkiem jest jedynie, aby nie przekroczył on średniorocznie ilości 5 m3 na dobę.
W jakich przypadkach należy udać się do urzędu i uzyskać wymagane zgody i dokumenty?
Przepisy ustawy Prawo wodne mówią, że jeśli chcemy pobierać wodę powierzchniową lub podziemną w ilości większej niż 5m3 na dobę (średniorocznie) lub wykonać studnię głębszą niż 30 metrów, wymagane jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego.
Budowa studni i wybór lokalizacji
Do poboru wód podziemnych konieczne jest posiadanie studni. Można ją wykopać na swojej działce bez żadnych zgód wodnoprawnych pod warunkiem,
że ujęcie nie będzie głębsze niż 30 m. Należy jednak pamiętać o zachowaniuwymaganych odległości od zabudowań i innych obiektów. Dokładne wytyczne określają przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Przykładowo, odległość studni, która dostarcza wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, powinna wynosić przynajmniej 5 metrów od granicy działki
i minimum 7,5 metra od rowu przydrożnego. Aby wyeliminować ryzyko zanieczyszczenia wody, ujęcie musi znajdować się przynajmniej 15 m od budynków inwentarskich, szamba czy kompostu.
Budowa ujęcia powierzchniowego i wybór lokalizacji
Decydując się na budowę ujęcia wód powierzchniowych, konieczne jest przede wszystkim określenie wielkości planowanego poboru oraz przepływu nienaruszalnego, jaki musi pozostać w miejscu inwestycji. Ograniczenia wynikające z konieczności zachowania wielkości przepływu nienaruszalnego oraz sposób odczytywania jego wartości zostanie określony w pozwoleniu wodnoprawnym. Jest to jedna z najważniejszych informacji, na podstawie której organ wydający pozwolenie określi, czy możliwy jest pobór w wybranym miejscu i czy zapewniona jest wystarczająca ilość wody.
Pobór wód na podstawie pozwolenia wodnoprawnego
Aby otrzymać pozwolenie, należy udać się do właściwej jednostki Wód Polskich i złożyć dokumenty wraz z operatem wodnoprawnym. Do wniosku powinien być dołączony wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli jest wymagana.
A będzie, jeśli pobór wódpodziemnych wyniesiewięcej niż 10 m3 na godzinę. Zestawienie przedsięwzięć, dla których należy uzyskać decyzję, znajduje się
w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10 września 2019 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Kolejnym załącznikiem do wniosku jest ocena związana z oceną wodnoprawną, która ma szczególne znaczenie w przypadku, jeśli inwestycja może wpłynąć na możliwość osiągnięcia celów środowiskowych. Pobór wymagający uzyskania oceny wodnoprawnej dotyczy m.in. poboru wód powierzchniowych w ilości co najmniej 2,5 mln m3 na rok. Zestawienie przedsięwzięć, dla których należy uzyskać taką ocenę, znajduje się w rozporządzeniu Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej
z dnia 27 sierpnia 2019 r. w sprawie rodzajów inwestycji i działań, które wymagają uzyskania oceny wodnoprawnej. W przypadku, gdy wnioskowane jest pozwolenie związane z poborem wód podziemnych, należy również dołączyć dokumentację hydrogeologiczną, jeśli jest wymagana.
Dla studni o głębokości powyżej 30 m zachodzi konieczność opracowania projektu robót geologicznych. Ta kwestia regulowana jest z kolei przepisami ustawy Prawo geologiczne i górnicze, które wymaga, aby prace związane z realizacją robót geologicznych, a tym jest wykopanie studni o głębokości powyżej 30 m,
były wykonywane na podstawie zatwierdzonego projektu robót geologicznych. Prace przy projektowaniu i wierceniu studni mogą być prowadzone wyłącznie przez osoby posiadające stosowne kwalifikacje (geologów). Projekt robót geologicznych należy przedłożyć do zatwierdzenia organowi administracji geologicznej, (staroście). Przed złożeniem podpisu wymaga on również opinii wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W przypadku, gdy wiercenie odbywa się
na terenie górniczym lub gdy planowana głębokość odwiertu przekracza 100 m dodatkowo zastosowanie mają również przepisy o ruchu zakładu górniczego.
Po zatwierdzeniu projektu, co najmniej 14 dni przed przystąpieniem do wiercenia studni, należy poinformować o tym fakcie organ administracji geologicznej oraz wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Roboty geologiczne związane z wykonaniem studni muszą zostać udokumentowane w formie dokumentacji hydrogeologicznej, która podlega zatwierdzeniu przez organ administracji geologicznej. Dokument ten jest niezbędnym załącznikiem do wniosku o uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód podziemnych.
Autor tekstu: Izabela Świgoń, ZODR w Barzkowicach
