22 marca w Światowy Dzień Wody w Nowym Jorku w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych rozpoczęła się trzydniowa Konferencja Wodna.
Tegoroczne hasło Światowego Dnia „Przyspieszenie zmiany” odnosi się do konieczności wzmożenia działań zmierzających do rozwiązania kryzysu
w obszarze gospodarki wodno-ściekowej. W tym roku obchodom towarzyszy Konferencja wodna ONZ, stanowiąca miejsce debaty na rzecz wody
w dobie narastającego globalnego kryzysu zasobów wodnych.
Konferencja współorganizowana przez Królestwo Niderlandów i Republikę Tadżykistanu, zgromadziła światowych przywódców, społeczeństwo obywatelskie, liderów biznesu, naukowców, pracowników akademickich, ONZ i inne podmioty z różnych sektorów – rolnictwa, energetyki, środowiska i wody – wokół wspólnego celu. Jest nim pilne rozwiązanie kryzysu i skierowanie świata na drogę do osiągnięcia celu nr 6 Zrównoważonego Rozwoju – Czysta woda i warunki sanitarne do 2023 r.
W czasie konferencji poruszano różne tematy, począwszy od kryzysu wodnego, który odgrywa podstawowa rolę w przymusowej migracji, zmianie klimatu
i konfliktach, po podkreślanie związku wody z dobrym zdrowiem, ograniczaniem ubóstwa i bezpieczeństwem żywnościowym. Zwrócono uwagę na potrzebę skuteczniejszego gromadzenia danych, wdrażanie ulepszonych systemów zarządzania, na konieczność rozwoju finansowania sektora wodnego.
Sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres podkreślił, że woda służy zdrowiu, pokojowi, zrównoważonemu rozwojowi i dlatego musi się znajdować w centrum światowej agendy politycznej. Zwrócił również uwagę na wzmocnienie jej roli jako podstawowego prawa człowieka i zmniejszenia presji na system hydrologiczny, opracowanie nowych, alternatywnych systemów w celu ograniczenia niezrównoważonego wykorzystywania wody w produkcji żywności
i rolnictwie oraz zaprojektowania i wdrożenie globalnego systemu informacji o wodzie, który będzie kierował planami i priorytetami.
Antonio Guterres opowiedział się także za zintegrowanym podejściem do wody, ekosystemów i klimatu w celu sukcesywnego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i systematycznego wzmacniania społeczności – od odpornej infrastruktury, wodociągów i planów oczyszczania ścieków po zapewnienie każdej osobie na świecie ochrony za pomocą systemów wczesnego ostrzegania przed klęskami żywiołowymi. Poruszył też zagadnienie rozszerzenia działań w celu ograniczenia wzrostu globalnego ocieplenia.
Konkluzje z konferencji zawarte zostały w Agendzie Działań na rzecz Wody – to ponad 700 dobrowolnych zobowiązań państw członkowskich i interesariuszy. Mają one na celu stymulowanie transformacji świata w kryzysie wodnym do świata bezpiecznego pod tym względem. Agenda reprezentuje podejście globalnej społeczności do wyzwań związanych z wodą i pozostaje otwarta na rejestrację większej liczby zobowiązań. Rozważa się również szereg innych działań,
w tym powołanie specjalnego wysłannika ds. wody.
Wszystkie zobowiązania zostały opublikowane na stronie Earth Negotiations Bulletin (IISD): https://enbiisd.org./un-2023-water-conference-summary
Marek Gróbarczyk, wiceminister infrastruktury, reprezentujący Polskę, ogłosił polskie dobrowolne zobowiązanie zakładające „Rozwój , rozpowszechnianie
i wdrażanie zaawansowanych rozwiązań przyrodniczych opartych na transdyscyplinarnej ekohydrologii”.
Przykładowe zobowiązania innych uczestników konferencji:
- Do 2030 r. Unia Europejska zamierza wspierać dostęp 70 milionów osób do ulepszonego źródła wody pitnej i/lub urządzeń sanitarnych.
Wspomoże również państwa członkowskie kwotą 20 mln euro, aby przyspieszyć wdrażanie nadzoru ścieków pod katem COVID-19.
- Stany Zjednoczone zobowiązały się do przeznaczenia 49 mld dolarów na inwestycje wspierające infrastrukturę i usługi wodne i sanitarne odporne
na zmianę klimatu.
- Japonia zobowiązała się, że aktywnie przyczyni się do rozwiązania problemów społecznych związanych z wodą, z którymi boryka się region Azji i Pacyfiku, rozwijając wysokiej jakości infrastrukturę i zapewniając pomoc finansową w wysokości ok. 500 mld jenów (3,65 mld dolarów) w ciągu najbliższych pięciu lat.
- Starbucks, Ecolab, Gap Inc., Reckitt i DuPont połączyły siły z rządem USA, inwestując prawie 140 mln dolarów w fundusz Water Access Fund, aby zapewnić dostęp do wody , urządzeń sanitarnych i higieny 5 milionom ludzi.
- Wietnam zobowiązał się do opracowania polityki zarządzania głównymi dorzeczami do 2025 r. i zapewnienia wszystkim gospodarstwom domowym dostępu do czystej, bieżącej wody do 2030 r.
- Szwajcaria złożyła 5 zobowiązań, deklarując wkład w prace ONZ, w tym w obszarach Konwencji Wodnej i współpracy transgranicznej.
Ten kraj jest współprzewodnicvzącym Interactive Dialogue on Water for Cooperation.
- Władze Dorzecza Nigru (NBA) i niemieckie Federalne Ministerstwo Środowiska, Ochrony Przyrody, Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Konsumentów wspónie zobowiązały się do przekazania 21,2 mln dolarów na projekt, który wzmocni NBA i jego państwa członkowskie.
- Rząd Mozambiku zadeklarował podjęcie niezbędnych kroków w celu przyspieszenia osiągnięcia celu nr 6 Zrównoważonego Rozwoju ONZ (SGD) do 2030 r. inwestując 9,5 mld dolarów.
- Komisja Unii Afrykańskiej, za pomocą Programu Inwestycyjnego w Afryce Kontynentalnej (AIP), ma na celu zlikwidowanie luki w inwestycjach wodnych
w Afryce. Planuje uruchomienie co najmniej 30 mld rocznie do 2030 r. poprzeszereg inicjatyw, w tym Międzynarodowy Panel Wysokiego Szczebla ds. Inwestycji Wodnych dla Afryki.
Autor: Izabela Świgoń, ZODR w Barzkowicach
Opracowano na podstawie artykułu Martyny Małysa, „Wodne Sprawy” nr 7/2023
